10 ข้อปฏิบัติ หลังปลูกผม ดูแลยังไง? วิธีสระผมหลังปลูกผมที่ถูกต้อง

อาการปลูกผมแล้วผมไม่ขึ้น แผลหายช้า กราฟท์​ผมหลุดออกหลังการผ่าตัดปลูกผม มักเกิดจากการดูแลตัวเองผิดวิธี เพราะหลังปลูกผมแพทย์จะให้กลับบ้านเลย หน้าที่การดูแลตนเองให้ดีจึงอยู่ที่คนไข้เป็นหลัก

ดังนั้นผู้ที่สนใจจะรักษาอาการผมบางศีรษะล้านด้วยการปลูกผมถาวร ควรรู้วิธีการดูแลหลังปลูกผมโดยละเอียด ทั้งวิธีสระผมหลังปลูกผม ข้อห้ามหลังปลูกผม และข้อควรระวังต่างๆ เพื่อดูแลตนเองได้อย่างถูกต้อง ลดความเสี่ยงที่จะติดเชื้อ ทั้งยังเพิ่มโอกาสปลูกผมติดด้วย

Absolute Hair Clinic คลินิกรักษาทุกปัญหาเส้นผมและหนังศีรษะ โดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง : Absolute Hair Clinic (Home)

สารบัญเนื้อหา

• การปฏิบัติตัวหลังปลูกผม อีกหนึ่งขั้นตอนที่สำคัญ
• อาการที่อาจเกิดขึ้นหลังปลูกผม
• 10 ข้อปฏิบัติ วิธีดูแลตัวเองหลังปลูกผม
• คำถามที่พบบ่อยหลังปลูกผม
• ข้อสรุป ‘วิธีดูแลตัวเองหลังปลูกผม’

หลังการปลูกผมอาจจะเกิดผลข้างเคียงได้ ทั้งจากการผ่าตัด ยาชา หรือยานอนหลับที่ใช้ในการรักษา โดยอาการที่เกิดขึ้น อาจมีได้ดังนี้

อาการวิงเวียนศีรษะ เบลอ มึนงง คลื่นไส้ อาเจียน อาจเกิดขึ้นได้จากผลข้างเคียงของยาชา และยานอนหลับ ดังนั้นหลังการปลูกผม ผู้เข้ารับการรักษาควรหาเพื่อนมาส่ง และมารับหลังผ่าตัด ไม่ควรขับรถเอง เพราะอาการเบลอ หรือมึนงงอาจจะทำให้เกิดอันตรายขณะขับรถได้

นอกจากนี้อาการคลื่นไส้อาเจียนอาจจะทำให้ทานข้าวไม่ได้หลังผ่าตัด

การผ่าตัดใช้เวลาค่อนข้างนาน อย่างน้อยก็ 4 ชั่วโมง และมีโอกาสที่จะนานได้ถึง 8 ชั่วโมง ขึ้นอยู่กับจำนวนกราฟท์​ที่ปลูก​ความยากง่ายในการปลูก​ผม เมื่อได้สติ ยานอนหลับหมดฤทธิ์ อาจจะทำให้หิวมาก แต่ถ้าทานมากเกินไปจะทำให้อาเจียนได้

หลังผ่าตัดจึงควรทานแค่อาหารอ่อน หรืองดอาหารไปก่อน เมื่ออาการคลื่นไส้ดีขึ้นจึงค่อยทานอาหารตามปกติ

อาการปวด จะเกิดขึ้นหลังยาชาหมดฤทธิ์ หากรู้สึกปวดควรทานยาแก้ปวดที่แพทย์จ่าย อาการก็จะดีขึ้น หลังจากนั้นอาการปวดจะหายไปเองในไม่กี่วันหลังผ่าตัด หากหายปวดแล้ว ให้หยุดยา

อาการบวมจะเกิดขึ้นหลังผ่าตัด สามารถปล่อยไว้ได้ ไม่ต้องทำอะไร อาการบวมจะหายไปเองใน 7 วัน แต่หากรู้สึกว่าบวมมาก อยากให้อาการบวมลดลงเร็วๆ ให้ใช้น้ำแข็ง หรือ Coolpack มาประคบบริเวณที่บวม หรือรอบๆแผลปลูกผม ห้ามประคบที่แผลปลูกผมโดยตรง เพราะจะทำให้กราฟท์​ผมหลุดได้​ ทางคลินิกจะให้ทานยาและคาดเฮดแบนด์​เพื่อ​ป้องกันอาการบวม, และมาฉายแสงเลเซอร์​ความเข้มข้นต่ำ​ เพื่อลดบวม

อาการคัน เกิดขึ้นได้ในช่วง 2 – 3 วันหลังการปลูกผม เนื่องจากเป็นช่วงที่แผลเริ่มสมาน​กราฟท์​เริ่มติด​ ทำให้เกิดสะเก็ด​และคันตามมา ห้ามเกา ถูก หรือแกะสะเก็ดออกเด็ดขาด เพราะจะทำให้กราฟท์​ผมหลุดออกไปด้วย 

ทางที่ดีควรลูบเบาๆ ทายาเพื่อลดคัน หรือใช้น้ำมันมะพร้าว น้ำมันมะกอกทาไว้เพื่อให้ชุ่มชื้น น้ำมันทำให้สะเก็ดแผลนิ่ม และหลุดออกไปเองได้ง่ายขณะสระผม

อาการ Shock loss หลังปลูกผม คืออาการผมรอบๆบริเวณที่ปลูก​ผมร่วงหลังผ่าตัด​ ​เกิดจากการกระทบกระเทือนจากการปลูก​หรือเจาะ​ อาจเกิดทั้งด้านที่เจาะมาด้านท้ายทอย​หรือบริเวณ​ที่ปลูก​ ผมบางส่วนร่วงไปหลังผ่าตัดประมาณ 3 – 4 สัปดาห์

อาการ Shock loss สามารถพบได้ 20-30%  แม้จะทำให้ผมร่วง แต่ผมที่ร่วงไปเป็นเพียงตัวเส้นผมเท่านั้น รากผมที่ทำหน้าที่สร้างผมไม่ได้หลุดออกไปด้วย หลังจากผมร่วง รากผมจะอยู่ในระยะพักประมาณ 3 – 4 เดือน หลังจากนั้นรากผมจะเข้าสู่ระยะเจริญ และงอกผมใหม่ ผมจะงอกเต็มที่อย่างเดิม

เพิ่มเติม : ระยะพัก ระยะเจริญ เป็นชื่อเรียกระยะต่างๆของวงจรการเกิดเส้นผม

สิวในบริเวณที่ปลูกผม จะเกิดจากการอักเสบเล็กน้อยหลังปลูกผม​2สัปดาห์​ถึง3เดือน เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นได้ตามปกติ สามารถบีบออกเบาๆได้แล้วทายาแก้สิว โดยต้องระวังไม่ให้โดนกราฟท์​ผม และต้องทำความสะอาดเครื่องมือบีบสิวก่อนบีบทุกครั้ง เพื่อป้องกันการติดเชื้อ

หากไม่ต้องการบีบ หรือกลัวอาการช้ำ ให้มายาแก้สิว​ ทำวันละประมาณ 3 ครั้ง หากผ่านไปประมาณ 3 วันแล้วไม่หาย ไม่ดีขึ้น เป็นเยอะกว่าเดิม หรือเกิดอาการบวมแดงจากการอักเสบ ควรพบแพทย์ เนื่องจากอาจจะเกิดการติดเชื้อที่แผลได้

อาการอักเสบติดเชื้อ นอกจากจะอันตรายต่อสุขภาพแล้ว ยังทำให้การปลูกผม ปลูกไม่ติดด้วย

หากหลังผ่าตัดภายใน7วัน​ บริเวณแผลมีอาการบวมและแดงมากกว่าปกติ จับแล้วเจ็บ หรือเป็นตุ่มหนองปริมาณมาก ให้รีบพบแพทย์ เพราะแผลอาจจะอักเสบ และติดเชื้อ หากอักเสบมากๆ อาการอักเสบจะไปทำลายสเต็มเซลล์ที่รากผม ทำให้รากผมฝ่อ เกิดแผลเป็น จนทำให้ผมไม่ขึ้นถาวร ต้องปลูกผมใหม่เพื่อแก้ไข้

แผลเป็นที่หนังศีรษะ ใช้การปลูกผมในแผลเป็นช่วยปกปิดรอยแผลได้ : ปลูกผมในแผลเป็น

หากติดเชื้อในกระแสเลือด ก็จะเป็นเรื่องใหญ่ขึ้น แม้จะรักษาได้ แต่หากไปพบแพทย์ช้า ก็อาจอันตรายถึงชีวิต หากหลังผ่าตัดมีไข้สูง หนาวสั่น หัวใจเต้นเร็ว หายใจหอบ หรือมีความผิดปกติกับอวัยวะอื่นๆเพิ่มเติม ให้รีบพบแพทย์ทันที เพราะอาการเหล่านี้อาจจะเกิดจากการติดเชื้อในกระแสเลือดได้

อาการเลือดออกไม่หยุดบริเวณแผลผ่าตัด อาจจะเกิดจากการแข็งตัวของเลือดผิดปกติ หรือความดันเลือดสูงเกินไป หากเลือดไหลออกมาก อาจจะดันกราฟท์​ผมที่ปลูกไปให้หลุดออกมาได้

หากหลังผ่าตัดเลือดไหลไม่หลุด หรือกลับมาไหลอีก ให้ใช้สำลีหรือผ้าสะอาด กดไว้ที่แผลเพื่อหยุดเลือดประมาณ 3 – 5 นาที หากไม่หยุดไหลให้กดให้นานขึ้นกว่าเดิม หลังจากนั้นถ้ายังไม่หยุดไหล ให้ปรึกษาแพทย์หรือพยาบาลในคลินิกที่ปลูกผม เพื่อหาทางแก้ไขต่อไป

ไม่อยากรับความเสี่ยงจากการผ่าตัดปลูกผม เรียนรู้เกี่ยวกับการปลูกผมทางเลือกอื่นๆ

ไม่ต้องผ่าตัด ความเสี่ยงต่ำ :

• PRP ผม
• ฉีดสเต็มเซลล์ผม
• เลเซอร์ LLLT
• โฟโตน่า เลเซอร์

หลังปลูกผม ดูแลยังไง? Absolute Hair Clinic มี 10 ข้อปฏิบัติมาให้คุณ ดังนี้

หลังการผ่าตัด ไม่ควรจับ แกะ เกา หรือไปยุ่งกับแผลมากนัก เพราะกราฟท์​ผมยังไม่เชื่อมกับเนื้อเยื่อรอบๆดี ทำให้กราฟผมอาจจะหลุดออกมาได้ อีกทั้งการสัมผัสแผลมากๆ ยังเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อด้วย

หลังผ่าตัดแพทย์จะพันแผลไว้ให้ ผู้เข้ารับการรักษาไม่ควรแกะผ้าพันแผลเร็วเกินไป ควรทิ้งไว้ให้ครบ 24 ชั่วโมงจึงแกะผ้าพันแผลออกได้

หลังพ้น 24 ชั่วโมงไป แพทย์จะให้สระผม เพื่อเป็นการทำความสะอาดแผลไปในตัว โดยการสระผมมีขั้นตอนค่อนข้างละเอียด และมีข้อควรระวังมาก เนื่องจากเป็นสิ่งที่จำเป็นต้องทำ แต่ก็เสี่ยงที่จะทำให้กราฟท์​ผมหลุดออก

ผู้เข้ารับการรักษาต้องทำด้วยตัวเองให้เป็น เพราะจะต้องสระผมเองที่บ้านเพื่อล้างแผลทุกวัน อย่างน้อยวันละ 1 ครั้ง เป็นเวลา 1 เดือน

ที่ Absolute Hair Clinic มีบริการสระผมให้ และสอนการสระผมในช่วง 4 วันแรกหลังการปลูกผม เพื่อให้มั่นใจได้ว่ากราฟท์​ผมจะไม่หลุดออกง่าย 

นอกจากนี้ แพทย์จะกระตุ้นผมด้วยเลเซอร์พลังงานต่ำ เพื่อทำให้แผลสมานเร็ว ลดอาการอักเสบ กระตุ้นการสร้างผม และกระตุ้นการไหลเวียนเลือดบริเวณที่ปลูกผม เมื่อเลือดมาเลี้ยงได้มาก รากผมก็จะติดเร็ว ฟื้นฟูตัวเองได้เร็ว

หลังจากนั้นแพทย์จะให้ดูแลตัวเองที่บ้าน ขั้นตอนการสระผมเองโดยละเอียด มีดังนี้

• ใช้น้ำอุณหภูมิห้องล้างบริเวณที่ปลูกผม ระวังไม่ให้น้ำจากฝักบัวหรือก๊อกน้ำที่แรงเกินไปกระทบแผลโดยตรง อาจจะนำภาชนะใส่น้ำ ค่อยๆราดผมแทน หรือใช้มือรองน้ำจากฝักบัวก่อน
• เทแชมพูที่แพทย์ให้ลงบนฝ่ามือ ถูจนเป็นฟอง แล้วชโลมในบริเวณที่ปลูกผม ไม่ต้องนวดหรือถู เพียงแค่แตะฟองที่หนังศีรษะเบาๆ เมื่อทั่วแล้วให้ทิ้งไว้ประมาณ 2 – 3 นาที ฟองแชมพูจะละลายสิ่งสกปรกออกมาเอง
• ล้างออกด้วยน้ำอุณหภูมิห้องเบาๆ
• ใช้ครีมนวดผมได้ แต่ห้ามโดนหนังศีรษะบริเวณที่ปลูกผม
  
• ทำให้ผมแห้งด้วยการซับเบาๆ หรือใช้ไดร์เป่าผมเป่าให้แห้ง แต่ต้องใช้ลมเย็น และแรงลมเบาเท่านั้น เนื่องจากความร้อนมีผลต่อผมที่ปลูกไป
• ถ้าเป็นสะเก็ดมากเกินไป หรือสะเก็ดแผลทำให้คันและระคายเคือง ให้ชโลมน้ำมันไว้ จะเป็นน้ำมันมะพร้าว น้ำมันมะกอก หรือเบบี้ออยล์ก็ได้ โดยให้ทิ้งไว้ประมาณ 10 นาทีก่อนสระผม เมื่อสระผมสะเก็ดจะหลุดไปเอง โดยที่กราฟท์​ไม่หลุดออกไปด้วย
• สามารถสระผมได้ตามปกติหลังปลูกผม 1 เดือน
• สามารถใช้เจล หรือมูสแต่งผมได้หลังปลูกผม 1 สัปดาห์ แต่ต้องระวังอย่างให้ถูกแผลปลูกผม
• สามารถทำสีผมได้หลังปลูกผม 1 เดือน หากต้องการทำสีผมในช่วงนั้น ควรทำตั้งแต่ 2 วันก่อนปลูกผม

สาธิตวิธีสระผมหลังปลูกผม

ท่านอนเป็นอีกสิ่งหนึ่งที่สำคัญ เนื่องจากหากแผลที่ปลูกผมไปถูกับหมอนโดยไม่ตั้งใจ อาจจะทำให้กราฟท์​ผมหลุดออกมาได้ ดังนั้นการจัดท่านอนจึงสำคัญ

ผู้เข้ารับการปลูกผมควรนอนหงาย หรือนอนตะแคง ห้ามนอนคว่ำ ควรใช้ผ้าขนหนูม้วน หรือนำหมอนมารองคอมารองไว้ เพื่อไม่ให้ขยับมากเกินไปขณะหลับ และสามารถป้องกันแผลบริเวณท้ายทอยถูกกดทับได้ด้วย

นอกจากนี้ผู้เข้ารับการรักษาควรนอนหมอนสูง เพื่อลดความดันบริเวณแผล ทำให้แผลปวดบวมน้อยลง เลือดออกน้อยลง

​ควรสวมหมวกผ้าที่ให้ไปขณะนอนด้วย ในช่วง 5คืนแรก ​เพื่อป้องกัน​ไปเกาขณะนอนไม่รู้​ตัว

หากแผลกระทบของแข็ง​เช่นเวลาเข้าออกจากรถยนต์​มักกระแทกขอบประตู จะทำให้กราฟท์​ผมหลุดออกได้ เป็นสาเหตุให้ผมไม่ขึ้นหลังปลูกผม​

ข้อนี้เป็นข้อห้ามหลังปลูกผมที่สำคัญมาก หากออกกำลังกายมาก และยกของหนัก จะทำให้ร่างกายกระเทือนมากเกินไป กราฟมีโอกาสหลุดออกได้ นอกจากนี้การออกแรงมากๆยังเป็นการเพิ่มความดัน ทำให้แผลบวมมากขึ้น และถ้าเลือดออกจากแผล เลือดก็อาจจะดันกราฟผมให้หลุดออกได้

การก้มศีรษะหยิบของก็ทำให้ความดันเลือดที่ศีรษะสูงขึ้นได้เช่นกัน ทางที่ดีควรย่อตัวลงเพื่อหยิบของแทนการก้มลง

นอกจากนี้ การออกกำลังกายจนเหงื่อออกมาก ยังทำให้เสี่ยงติดเชื้อจากสิ่งสกปรกที่สะสมอยู่ในเหงื่อ การออกกำลังกายบางอย่างก็จะทำให้เสี่ยงติดเชื้อเข้าไปอีก อย่างการว่ายน้ำ ทั้งในสระน้ำและในทะเล

ควรงดออกกำลังกาย ยกของหนัก หรือก้มหยิบของหลังปลูกผม 7 วัน และควรงดว่ายน้ำหลังปลูกผม 1 เดือน

เนื่องจากรังสียูวี ทำให้ผมที่ปลูกไป ขึ้นได้ไม่ดีเท่าที่ควร ทางที่ดีควรหลีกเลี่ยงที่แจ้ง หากจำเป็นต้องตากแดดในที่แจ้ง ควรใส่หมวก หรือใช้ผ้าคลุมศีรษะไว้

อากาศที่ร้อนเกินไป ทำให้ระบบไหลเวียนเลือดที่หนังศีรษะถูกกระตุ้นจนอาจทำให้เลือดออกที่แผลได้ ดังนั้นควรเลี่ยงที่ร้อน เช่นภายนอกอาคาร ห้องซาวน่า หรือแม้แต่การสระผมด้วยน้ำที่ร้อนเกินไป

เช่นชุมชนแออัด หรือที่ที่มีฝุ่นควันมาก

งดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และบุหรี่ก่อนและหลังการผ่าตัด 48 ชั่วโมง เนื่องจากมีผลต่อเลือด อาจจะทำให้การปลูกผมได้ผลไม่ดีเท่าที่ควร

ในช่วงหลังการผ่าตัด 4 วัน หากจำเป็นต้องทานยา หรืออาการเสริม ให้ปรึกษาแพทย์ก่อน เนื่องจากยาบางตัวอาจจะมีผลต่อการแข็งตัวของเลือด หากรากผมยังไม่ติดกับเนื้อเยื่อรอบๆในระดับหนึ่ง อาการเลือดออกบริเวณแผลอาจจะทำให้รากผมถูกดันออกมาจากแผลได้

ยาดังกล่าวรวมถึงยาแก้ผมร่วง Minoxidil หรือ Rogaine แบบเม็ด ที่มีผลต่อเลือดด้วย