English
日本語
“ผมร่วงจากวัคซีน” อาการที่หลายคนกังวลว่าจะเกิดขึ้น จนไม่กล้าตัดสินใจฉีดวัคซีน ความจริงแล้วอาการดังกล่าวไม่ได้เกิดขึ้นกับทุกคน และไม่ใช่อาการรุนแรง เมื่อเป็นแล้วก็สามารถรักษาได้ หรือในบางกรณีก็สามารถหายเองได้เช่นกัน
ในบทความนี้ Absolute Hair Clinic จะพาไปรู้จักกับอาการผมร่วงโควิด ว่าอาการดังกล่าวคืออาการของโรคอะไร เกิดขึ้นได้อย่างไร และสามารถรักษาด้วยวิธีใดได้บ้าง?
ฉีดวัคซีนโควิดทำให้ผมร่วงได้จริงหรือ ?
ผมร่วงจากวัคซีนโควิด สามารถเกิดขึ้นได้จริง โดยการฉีดวัคฉีดในบางรายอาจทำให้เกิดโรคที่เรียกว่า โรคผมร่วงเป็นหย่อม (Alopecia Areata)
แต่ไม่ใช่ว่าผู้ที่ฉีดวัคซีนจะเกิดโรคผมร่วงเป็นหย่อมทุกคน คนที่มีอาการของโรคหลังฉีดวัคซีนส่วนใหญ่จะมีปัจจัยเสี่ยงอื่นๆร่วมด้วยอยู่แล้ว เช่น อายุมากกว่า 30 ปี, เป็นผู้ป่วยโรคเกี่ยวกับภูมิคุ้มกัน หรือโรคที่ส่งผลกับระบบภูมิคุ้มกัน, มีความเครียดสะสมมาก, มีประวัติคนในครอบครัวเป็นโรคผมร่วงเป็นหย่อม, หรือเคยเป็นโรคผมร่วงเป็นหย่อมมาก่อน
ผมร่วงเป็นหย่อมจากวัคซีนไม่ใช่อาการร้ายแรงอะไร เมื่อเป็นโรคจะเห็นว่าผมที่ศีรษะร่วงจนเห็นหนังศีรษะเป็นวง 1 – 2 วง หรือมากกว่านั้น บริเวณอื่นๆในร่างกายที่มีขนก็อาจเกิดอาการดังกล่าวด้วยได้ โรคนี้ไม่ใช่โรคติดต่อ และสามารถหายเป็นปกติได้เมื่อเวลาผ่านไปประมาณ 6 – 12 เดือน แม้ไม่ได้รับการรักษาเลยก็ตาม
สาเหตุของผมร่วงจากวัคซีนโควิดยังคงเป็นที่ถกเถียงกันอยู่ แพทย์ส่วนใหญ่เชื่อว่าอาการผมร่วงเป็นหย่อมจากวัคซีนโควิดเกิดจากวัคซีนที่ฉีดเข้าไปในร่างกาย จะไปสร้างภูมิคุ้มกันเสริม จนทำให้ร่างกายควบคุมระบบภูมิคุ้มกันผิดปกติชั่วคราว
เมื่อระบบภูมิคุ้มกันผิดปกติ จะมีโอกาสทำให้ภูมิคุ้มกันโจมตีเนื้อเยื่อตนเอง คล้ายกับการเป็นโรคแพ้ภูมิตนเองหรือโรคพุ่มพวง แต่อาการไม่รุนแรงเท่า อาการนี้จะเกิดขึ้นและทำให้เนื้อเยื่ออักเสบเพียงชั่วคราวเท่านั้น หากเกิดขึ้นที่บริเวณหนังศีรษะ เม็ดเลือดขาวจากระบบภูมิคุ้มกันจะโจมตีรากผมจนทำให้เกิดการอักเสบใต้ผิวหนัง รากผมจะทำงานผิดปกติจนผมร่วงเป็นหย่อมในที่สุด
ลักษณะอาการของผมร่วงจากวัคซีนโควิด สามารถสังเกตุได้จากลักษณะการร่วงของเส้นผม และลักษณะของหนังศีรษะในบริเวณที่ผมร่วง โดยมีรายละเอียดการสังเกตอาการดังนี้
ลักษณะของผมที่ร่วง
ผมร่วงจากวัคซีน จะมีลักษณะของโรคผมร่วงเป็นหย่อม โดยผมจะร่วงออกจนเห็นหนังศีรษะเป็นวงกลมหรือวงรี ขนาดประมาณเหรียญสิบบาทหรือใหญ่กว่านั้น สามารถมีได้ตั้งแต่ 1 – 2 วง ไปจนถึงหลายสิบวงกระจายทั่วศีรษะเลยก็ได้ และวงผมร่วงดังกล่าวสามารถขยายพื้นที่เพิ่มขึ้นได้หากการอักเสบขยายตัวขึ้น
วงผมร่วงจะมีขอบชัด ผมที่อยู่รอบๆวงผมร่วงจะเป็นตอสั้นๆ ลักษณะเส้นผมเป็นรูปคล้ายเครื่องหมายอัศเจรีย์ (!) เกิดจากการอักเสบค่อยๆขยายพื้นที่จนส่งผลกับรากผมบริเวณข้างเคียง ทำให้ผมที่งอกออกมาภายหลังบางกว่าช่วงแรก โคนผมจึงบางกว่าปลายผมนั่นเอง
ผมร่วงจากวัคซีนสามารถเกิดขึ้นกับขนส่วนอื่นๆของร่างกายได้เช่นกัน ทั้งขนคิ้ว ขนตา แขน ขน ขนหัวหน่าว หรือทุกๆส่วนที่มีขนและรากผมอยู่
ลักษณะของหนังศีรษะ
ลักษณะหนังศีรษะของผู้ที่ผมร่วงจากวัคซีนจะไม่มีรอยโรคใดๆเลย ไม่มีรอยแดง ไม่มีแผล ไม่มีขุยรังแคหรือหนังศีรษะลอกให้เห็น หนังศีรษะจะสีเหมือนหนังศีรษะในส่วนอื่นๆที่เป็นปกติ อาจรู้สึกคัน หรือไม่รู้สึกอะไรเลยก็ได้ ในบางกรณีอาจมีขนสีขาวขึ้นมาในบริเวณที่ผมร่วงไป
หากที่หนังศีรษะมีรอยโรค มีสะเก็ดรังแค เป็นแผล ผิวหนังบวมแดง อาจจะไม่ใช่อาการผมร่วงจากวัคซีน อาจเป็นอาการผมร่วงเป็นหย่อมจากเชื้อราบนหนังศีรษะ (Tinea Capitis)
วิธีรักษาผมร่วงจากวัคซีน
กว่า 50% ของผู้ที่ผมร่วงเป็นหย่อมสามารถหายเองได้เมื่อเวลาผ่านไป หากการอักเสบหายไป วงผมร่วงจะหยุดขยายตัว และผมชุดใหม่จะค่อยๆงอกขึ้นมาแทนที่ เมื่อเวลาผ่านไปประมาณ 6 – 12 เดือน ผมจะขึ้นมาเต็มพื้นที่และกลับมาเป็นปกติ อาจจะทานอาหารบำรุงผมร่วมด้วยได้เพื่อส่งเสริมให้เส้นผมงอกได้ดีขึ้น
แต่ก็มีกรณีที่อาการผมร่วงไม่หายไปเองเช่นกัน หากระบบภูมิคุ้มกันเสียการควบคุมมาก อาจทำให้เกิดการอักเสบที่เนื้อเยื่อหนังศีรษะอย่างเรื้อรังจนอาการไม่ดีขึ้น หรือลุกลามไปเรื่อยๆ และกลายเป็นโรคผมร่วงหมดศีรษะ (Alopecia Totalis) หรือโรคผมร่วงทั่วตัว (Alopecia Universalis) ได้
ทางที่ดี ผู้ที่มีอาการผมร่วงจากวัคซีนควรไปพบแพทย์ เพื่อตรวจหาสาเหตุที่แท้จริงของอาการ เข้ารับการรักษาและติดตามอาการ ป้องกันไม่ให้โรครุนแรงขึ้นจนกลายเป็นโรคผมร่วงหมดศีรษะ ซึ่งวิธีการรักษาโดยแพทย์ มีวิธีการดังนี้
การใช้ยารักษาผมร่วง
การใช้ยารักษาผมร่วงรักษาผมร่วงจากโควิด แพทย์จะนิยมให้ใช้ยาไมนอกซิดิล (Minoxidil) ชนิดน้ำทาภายนอก ควบคู่ไปกับการควบคุมการอักเสบที่เนื้อเยื่อใต้ผิวหนังด้วยยาจำพวกยาสเตียรอยด์ ทั้งแบบทาและแบบฉีดเฉพาะที่
จริงๆแล้วยาแก้ผมร่วงมีแบบเม็ดด้วย มีทั้งตัวยาฟิแนสเตอไรด์ (Finasteride) และไมนอกซิดิล แต่จะไม่นิยมใช้ยาเม็ด เนื่องจากฟิแนสเตอไรด์ออกฤทธิ์ขัดขวางการสร้างฮอร์โมน DHT ซึ่งไม่ใช่สาเหตุของอาการผมร่วงเป็นหย่อมจากวัคซีนโควิด
ส่วนไมนอกซิดิลแบบเม็ดมีผลข้างเคียงที่รุนแรงกว่าแบบน้ำ จึงหลีกเลี่ยงการใช้แบบเม็ด และการใช้ยาแบบน้ำก็เพียงพอแล้วกับการกระตุ้นให้รากผมสร้างผมได้เร็วขึ้นเมื่อหายจากอาการอักเสบ
การทำเลเซอร์ปลูกผม
การทำเลเซอร์ปลูกผม จะใช้ในกรณีที่ผู้เข้ารับการรักษาใช้ยารักษาผมร่วงแล้วไม่ได้ผล หรือไม่สามารถใช้ยาได้จากอาการแพ้ยาหรืออื่นๆ การใช้เลเซอร์ปลูกผมนี้จะใช้ร่วมกับการควบคุมการอักเสบด้วยยาสเตียรอยด์ หรือทำภายหลังจากหายอักเสบแล้ว แต่ผมงอกช้า หรือยังไม่งอกเลย
เลเซอร์ปลูกผมนี้จะไปกระตุ้นรากผมและเซลล์บนหนังศีรษะให้ทำงานได้ดีขึ้น ทำให้รากผมที่หายจากการอักเสบกลับมางอกผมได้ดีขึ้น ผมจะกลับมางอกไวกว่าเดิม บางกรณีเลเซอร์ปลูกผมจะช่วยลดการอักเสบได้ด้วย
เลเซอร์ปลูกผมที่ Absolute Hair Clinic เปิดให้บริการมีด้วยกัน 2 ตัว ได้แก่
- Fotona Laser – เลเซอร์กระตุ้นรากผมอย่างตรงจุด
Fotona Laser หรือโฟโตน่าเลเซอร์ เป็นเลเซอร์จากคลื่นความถี่ที่แตกต่างกันสองตัว เลเซอร์พลังงานต่ำสองตัวนี้จะไปกระตุ้นรากผม ให้รากผมทำงานได้ดีขึ้น ทั้งยังกระตุ้นเซลล์โดยรอบ ทำให้เกิดการสร้างเส้นเลือดฝอยที่มากขึ้น สารอาหารไปบำรุงรากผมได้มากขึ้น ทำให้ผมร่วงจากวัคซีนดีขึ้น มีผมขึ้นมาแทนที่เร็วขึ้น และมีสุขภาพเส้นผมที่ดีในระยะยาว
- LLLT Laser – เลเซอร์เพิ่มพลังงานให้เซลล์รากผม
เลเซอร์ LLLT เป็นเลเซอร์คลื่นแสงสีแดงพลังงานต่ำ เมื่อฉายเข้าที่หนังศีรษะ คลื่นแสงจะให้พลังงานกับเซลล์ ทำให้เซลล์ทำหน้าที่ของตนเองได้ดีขึ้น งอกผมได้ดีขึ้น ทั้งยังสามารถฟื้นฟูการอักเสบของหนังศีรษะได้ดีอีกด้วย
นอกจากการทำเลเซอร์แล้ว ยังมีการกระตุ้นรากผมแบบอื่นๆ ด้วย :
การผ่าตัดปลูกผมถาวร
การรักษาผมร่วงจากวัคซีนด้วยการปลูกผมถาวร จะใช้รักษาในกรณีที่ผมไม่งอกขึ้นมาหลังการอักเสบหายไป บางครั้งการอักเสบรุนแรงจนทำให้รากผมถูกทำลายอย่างถาวร เพราะระบบภูมิคุ้มกันทำลายเนื้อเยื่อตนเอง แม้จะพบได้น้อยมาก แต่ก็สามารถพบได้เช่นกัน
การปลูกผมจะเป็นการย้ายรากผมจากบริเวณท้ายทอยหรือหลังกกหู มาปลูกยังบริเวณใหม่ ทำให้บริเวณที่ผมร่วงถาวรไปแล้ว กลับมามีรากผมที่ใช้งานได้อีกครั้ง หลังจากนั้นผมจากรากผมจะงอกได้เหมือนกับเส้นผมในส่วนอื่นๆ เป็นวิธีแก้ผมร่วงที่ให้ผลถาวรที่สุด
การปลูกผมถาวรมีด้วยกันทั้งหมด 2 วิธี ได้แก่
การปลูกผม FUT เป็นการปลูกผมถาวรที่จะย้ายรากผมจากท้ายทอยมาปลูกในบริเวณที่ผมร่วงเป็นวง โดยการตัดเอาหนังศีรษะชั้นบนบางส่วนออกมาพร้อมกับรากผม แล้วนำมาตัดแยกกอรากผมออกจากกันเป็นกราฟใต้กล้องจุลทรรศน์ ทำให้การตัดแบ่งกราฟแม่นยำ กอรากผมเสียหายน้อยมากก่อนการปลูกผม
ข้อดีของการปลูกผม FUT คือการปลูกผมรูปแบบนี้จะให้ผลลัพธ์ที่ดีมาก อัตราการปลูกผมติดสูง ผมสามารถกลับมาหนาเหมือนส่วนอื่นๆได้โดยที่ผมบริเวณท้ายทอยไม่บางลง แต่ก็มีข้อเสียที่สำคัญคือจะทำให้มีแผลเป็นเป็นขีดยาวที่บริเวณท้ายทอย หากไว้ผมสั้นมากเกินไปจะเห็นแผลเป็นได้ชัด
การปลูกผม FUE เป็นการปลูกผมนวัตกรรมใหม่ ที่จะย้ายรากผมจากท้ายทอยมาปลูกในบริเวณที่ผมร่วงเป็นวงโดยการเจาะเอาเฉพาะกอรากผมมาปลูก ทำให้แผลจากการผ่าตัดมีขนาดเล็กมาก ดูแลง่าย หายไว ไม่ทิ้งรอยแผลเป็น
ข้อดีของการปลูกผม FUE คือจะไม่ทิ้งรอยแผลเป็นไว้ที่ท้ายทอยเหมือนกับการปลูกผม FUT เนื่องจากแผลจากการเจาะกอรากผมมีขนาดเล็กมาก หากไม่สังเกตจะไม่เห็นแผลจากการเจาะรากผมเลย
ทั้งยังสามารถเจาะรากผมออกมาได้ในขณะที่ผมยังยาวอยู่ ผู้เข้ารับการรักษาจึงสามารถมีผมยาวในบริเวณที่ปลูกผมทันทีหลังผ่าตัด ซึ่งจะเรียกเทคนิคนี้ว่าการปลูกผม Long Hair FUE ที่เป็นที่นิยมมากในการปลูกผมผู้หญิงนั่นเอง
ส่วนข้อเสียของการปลูกผม FUE คือจะทำให้ผมที่ท้ายทอยดูบางลง ในกรณีที่มีผมท้ายทอยบางอยู่แล้ว จะเห็นได้ชัดว่าผมบางแบบไม่สม่ำเสมอ ดังนั้นผู้ที่หัวล้าน ต้องใช้กราฟผมเยอะๆ หรือผู้ที่ผมบางทั้งศีรษะ แพทย์จะไม่แนะนำให้ใช้วิธีปลูกผม FUE
บทความน่ารู้เกี่ยวกับการปลูกผม :
ผมร่วงจากวัคซีนเป็นอาการที่สามารถรักษาให้หายได้ก็จริง แต่ก็ยังคงต้องเฝ้าระวังต่อไป เพราะถ้ามีอะไรไปกระตุ้นโรค อย่างเช่นร่างกายอ่อนแอ รับวัคซีนตัวอื่นๆ หรือมีความเครียดสะสมมาก ก็มีโอกาสที่อาการผมร่วงเป็นหย่อมจะกลับมาได้อีก
ข้อสรุป
ผมร่วงจากวัคซีนโควิด เป็นอาการของโรคผมร่วงเป็นหย่อม หากใครมีอาการดังกล่าวก็ควรพบแพทย์ แม้จะสามารถหายได้เอง แต่จะดีกว่าถ้าควบคุมโรคไม่ให้ลุกลามมากเกินไป ร่วมกับการกระตุ้นรากผม ให้ผมกลับมางอกใหม่ได้ดี สร้างความมั่นใจในรูปลักษณ์ของตนเองอีกครั้งหนึ่ง
หากมีอาการผมร่วงจากวัคซีน ผมร่วงเป็นหย่อม ผมร่วงโควิด ผมร่วงฉับพลัน หรืออาการผมร่วงที่ไม่ทราบสาเหตุ สามารถทักเข้ามาปรึกษา หรือนัดเวลาเพื่อพูดคุยและรักษากับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านเส้นผมและหนังศีรษะจาก Absolute Hair Clinic ได้ที่ Line: @Absolutehairclinic
